MENÜ
Sferometre (Lens saati); konveks (+) diyoptri değerleri için siyah ölçek ve konkav (-) diyoptrik değerler için kırmızı ölçek işaretlerine haizdir. Lensin önyüzü için konveks (+) siyah ölçek, arka yüzü için konkav (-) kırmızı ölçek kullanılır. Sferometre üzerinde kırılma indisi (n)= 1.523 ve kırılma indisi (n)= 1.700 için eşelin iki ayrı bölümü bulunmaktadır.
Sferometre (lens saati) yüzeyin eğrilik yarıçapını ölçen alet olup, ekranındaki eşel konveks(+), konkav(-) 0.25 diyoptri aralığı ile 0-(t) 20.00 D arasında birimlere ayrılmıştır. Cep saatine benzer şekilde olup üzerinde 2 sabit ortada bir dikey hareketli ayak bulunur. Sferometre, lenslerin ön ve arka yüzeylerinin diyoptrik gücünü belirlemek için kullanılır. Ayaklar konik ve sivri uçlu olup, lens yüzeyi üzerinde orta ayak lensin bir yüzeyinin merkezine yerleştirilerek kendi meridyeni 360° döndürülerek hareket ettirilir. Yaylı olan orta ayakta birlikte lens yüzü üzerinde üç temas noktası sağlanmakta ve lensin konveks olan ön yüzün en yüksek tepe noktasının belirlenmesi bu aletin amacını teşkil etmektedir. Yüzey diyoptrisini okumak için, sferometrenin merkezi yani orta ayağın bulunduğu iğnesi, lensin optik merkezi (tepe noktası) üzerine yerleştirilir. Günümüzde, lenslerin ön yüzü lens üzerinde tek yüzey eğriliği taşımaktadır, küresel (sph) yüzeydir. Bunun anlamı optik merkezden geçen herhangi bir aks istikametinde, lens saatinin yerleştirilmesi ile bir adet yüzey eğriliği yarıçapı okuması yapılacağıdır. Sferometrenin ölçüm prensibi yüzey kesitinin geometri kurallarına göre sagita yüksekliğinden (s) yüzey eğrilik yarıçapını ölçmektir.
Sferometre ile ölçeceğimiz bir lensin ön ve arka yüzeyinin eğriliklerini ölçerek yüzey diyoptrilerini belirleyen sferometre saati her iki yüzeye de uygulanılmalıdır. Ölçüm yapacağımız yüzeyin merkezine (tepe noktasına) sferometre saatinin orta ayağı yerleştirildikten sonra kendi meridyeni etrafında sferometre lens üzerinde döndürülerek tüm meridyenlerdeki yüzeyin diyoptrik gücü sferometre üzerinde okunur. Ölçtüğümüz yüzeydeki her meridyende sferometre saati aynı diyoptriyi gösteriyor ise bu yüzey Sph. bir diyoptrik güce sahiptir. Aynı metod ile lensin ikinci yüzeyi sferometre ile ölçüldüğünde yine tüm meridyenlerde sabit bir diyoptrik tespit ediyor isek bu ikinci yüzeyinde sph bir güce sahip olduğunu görürüz. Her iki yüzeyde tespit ettiğimiz konveks (+) ve konkav (-) diyoptrileri cebirsel olarak topladığımızda sferometre ile ölçtüğümüz lensin toplam diyoptrik gücünü tespit etmiş oluruz. Sferometre ile ölçümde dikkat edilmesi gereken; sferometre saatinin eselinde okuduğumuz diyoptrik gücün hangi kırılma indisindeki lense ait olduğunu, ölçtüğümüz lensin kırılma indisi ile uyumlu olup olmadığına dikkat etmeliyiz. Biz yüksek indisli örneğin kırılma indisi n = 1.900 olan lensin ölçümünü kırılma indisi n = 1.523 indise göre kalibre edilen bir sferometre ile yapar isek tespit edeceğimiz diyoptri yanlış olur.
Sferometre ile ölçeceğimiz lensin silindirik (Cyl) gücü var ise (Plan Cyl, SphCyl, Mix) lensimizin bir yüzünde ve bir meridyende silindirik (Cyl) diyoptrik güç vardır. Silindirik (Cyl) diyoptrinin bulunduğu meridyen lensin ön yüzeyinde veya arka yüzeyinde bulunabilir. Lens imalat firmaları silindirik (Cyl) meridyeninde yüksek diyoptrilerdeki görünüşünü fiziki olarak iyi görünmesi için silindirik (Cyl) meridyeni daha çok arka yüzeye islemektedirler. Cyl meridyenin ön veya arka yüzeyde olması teorik olarak bir mahsur oluşturmaz. (Cyl) diyoptriye sahip lensleri ölçerken de Sph lensleri ölçtüğümüz metotta olduğu gibi, ölçeceğimiz yüzeyin merkezine (tepe noktasına) lens saatinin orta ayağını yerleştirerek lens saatinin kendi meridyeni etrafında yavas yavas 180° döndürerek lens saati üzerinde okuduğumuz diyoptri her meridyende farklı diyoptrik güç gösteriyor ise lensin bu yüzeyinde silindirik (Cyl) diyoptrik güç var demektir. En düşük diyoptrik güç meridyenindeki ölçtüğümüz diyoptri o yüzeyin Sph. diyoptrisidir. Bu noktadan sonra değişik meridyenlerde çevirdiğimiz zaman Sph. diyoptrisinin bulunduğu meridyene dik 90° aks fark gösteren meridyendeki maksimum diyoptri o yüzeyin Sph+Cyl diyoptrisidir. Cyl. diyoptrik gücünün bulunduğu meridyen reçetede yazılan aksa 90° dik olan meridyendir. Lens yüzeyinde Sph+Cyl gücün bulunduğu meridyenle Sph. gücün bulunduğu meridyen birbirine 90° fark gösterir. Bir diyoptrik güç saatin 12 durumunda, diğeri saatin 3 durumunda ölçülür veya bir diyoptrik güç 45°, diğeri ise 135° aksta ölçülür. Hastanın sağ kulağının 180 dereceyi işaret ettiğini ve saat 12 pozisyonunun 90 dereceyi belirlemektedir. Bunun için reçeteye göre takacağımız meridyeni lens yüzeyinde isaretlerken Sph. diyoptrinin bulunduğu meridyeni işaretlememiz (markalamamız) gerekir. Ölçüm sırasında minimum diyoptri olarak tespit ettiğimiz meridyen ile maksimum diyoptri olarak tespit ettiğimiz meridyen bir birine 90°dik değil ise ölçtüğümüz Sph. veya Sph+Cyl diyoptri yanlıştır. Ölçümü hassas olarak tekrarlamalıyız. Diğer yüzeyin ölçümünü aynı metotla yaptığımız zaman yüzeylerden biri mutlaka Sph diyoptri olacağından bu yüzeyin tüm meridyenlerinde okuduğumuz diyoptriler eşit olmalıdır. Sph. lens ölçümünde anlatıldığı gibi lensin kırılma indisi ile sferometrenin eşeli üzerinde okuduğumuz diyoptrinin bulunduğu kısmın kırılma indisinin eşit olmasına dikkat etmeliyiz. Toplam diyoptrinin tespitinde Sph. diyoptriyi 0.00 D, CYL. diyoptriyi 0.00 D dışında herhangi bir diyoptri olarak hesaplar isek bu lens Plan Cyl. diyoptri gücüne sahiptir. Toplam diyoptriyi hesap ederken Sph. ve Cyl her ikiside 0.00 D'nin dışında ve her ikisi de konveks (+) veya konkav (-) diyoptri gücüne sahip bir lens ise lensimiz SphCyl. bir lenstir. Lensimizin toplam diyoptrik gücünde Sph. ve Cyl. diyoptrileri 0.00 D dışında bir diyoptri olur ise Sph. ve Cyl. diyoptrilerin herhangi biri konveks (+) diyoptri iken diğeri konkav (-) diyoptri olur ise lensimiz Mix diyoptri gücüne sahiptir. Mix diyoptri gücüne sahip bir lenste Sph. ve Cyl. diyoptrilerin biri konveks (+) iken diğerinin (-) olması şartıyla, Cyl. reçete diyoptrisinin Sph. diyoptriden büyük olması gereklidir.
Sph. ve Cyl. diyoptrilerin biri konveks (+) diğeri konkav (-) iken Cyl. diyoptrideki tespit ettiğimiz güç Sph. diyoptriden küçük ise bu lens Mix değil kurala uygun olmayan şekilde yazılmış SphCyl Bir lenstir. Bu diyoptri gözlüğe uygulanmadan mutlaka transpoze edilmelidir.
Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.