MENÜ
Uzakta bulunan cisimleri gözlemlemek amacı ile kullanılan optik aletlere genellikle dürbün denir. Dünya üzerindeki cisimlerin görüntüsünü incelemede kullanılan dürbünlere Yer Dürbünü, gökyüzünde bulunan cisimlerinin görüntüsünü incelemede kullanılan dürbünlere ise Gök Dürbünü (Teleskop) denir. Günlük yaşantımızda yer dürbünü için sadece dürbün, gök dürbünü için ise sadece teleskop ifadeleri kullanılmaktadır.
Teleskoplar ve dürbünler optik prensipleri itibarı ile bir birlerinin aynı sistemlerdir. Teleskoplarda gökyüzündeki incelenecek cisimlerin görüntüsünün doğru veya ters olması önemli değildir, bu nedenle teleskoplarda çoğunlukla cismin görüntüsünü düzeltici bir optik sistem olmayabilir. Yer dürbünlerinde ise görüntünün düz olması istenir ve buna ait bir optik sistem dürbün içerisinde mutlaka yer alır.
Gökyüzündeki cisimlerin görüntülerini inceleyen teleskoplar Astromomi Teleskopu ismini de alırlar. Bunların optik sistemleri sonsuzdaki cisimlerin büyütülmüş bir görüntülerini verecek şekilde düzenlenir.
Astronomi teleskopu iki temel bölümden oluşur. Bu bölümlerden ilki objektif sistemi, ikincisi ise, göz merceği ya da oküler sistemidir.
Objektif olarak mercek kullanılan teleskoplara kırıcı (refraktör) teleskop, objektif olarak, küresel aynalar kullanılan teleskoplara ise yansıtıcı (reflektör) teleskop adı verilir. Diğer bir teleskop çeşidi de, aynalı ve mercekli teleskopların bir birleşimi olan katadioptrik (aynalı-mercekli) teleskoplardır.
Yansıtıcı teleskopların kırıcı teleskoplara göre boyları daha kısadır, taşınmaları daha kolaydır. Aynı şekilde katadioptrik teleskoplarında boyu kısadır, ancak diğer teleskop çeşitlerine göre daha pahalıdırlar.
Değişik türdeki teleskoplarda değişik kusurlar görülür. Genellikle küresel kusurlar, koma kusuru (yansıtıcı teleskoplarda daha fazla), renk kusuru (kırıcı teleskoplarda daha çok), astigmatizm kusuru, alan eğriliği ve alan bozulması karşılaşılan kusurlardır.
Dürbünler gözlemcinin tek gözüyle cismin büyütülmüş görüntüsünü görmesini sağlayan tekli dürbün ve gözlemcinin iki gözüyle cismin büyütülmüş görüntüsünü görmesini sağlayan çiftli dürbün olmak üzere ikiye ayrılırlar. Çiftli dürbünlerde gözlemci iki gözüyle gördüğü için görüntüye bir de derinlik sağlanmaktadır.
Özetle,
Çıplak gözle görülemeyecek kadar uzakta olan cisimleri görüp incelememizi sağlayan optik aletlere dürbün denir. Dünya üzerindeki cisimlerin görüntüsünü veren dürbünlere Yer Dürbünü, gökyüzünde bulunan cisimlerinin görüntüsünü veren dürbünlere ise Gök Dürbünü (Teleskop) denir.
Bir teleskopun en önemli öğesi objektif adı verilen mercek ya da aynadır. Objektifi mercek olan teleskoplara kırıcı (refraktör) teleskoplar, objektifi eğrisel aynalar olanlara da yansıtıcı (reflektör) teleskoplar adı verilir. Objektifi mercek+ayna olan teleskoplara da katadioptrik teleskop denir.
Dürbünlerde renk kusuru, küresel kusur, koma, astigmatizm, alan eğriliği, alan bozulması ve distorsiyon bilinen görüntü kusurlarıdır.
Sorumluluk Reddi: Bu makale ve genel olarak bu site bir tıp doktorunun tavsiyesinin yerini almayı amaçlamamaktadır. Sitede bulunan bilgiler herhangi bir hastalığı veya tıbbi durumu teşhis etmek, tedavi etmek veya önlemek için kullanılmamalıdır. Kişisel sağlık sorunlarınız için lütfen doktorunuza danışın. Özgür Optik sitesi, sitede verilen herhangi bir görüş veya tavsiyeden kaynaklanan herhangi bir kişisel yaralanma veya hasar için hiçbir sorumluluk kabul etmez.
Hipotenüs® Yeni Nesil E-Ticaret Sistemleri ile Hazırlanmıştır.